یکی از مهم‌ترین عوامل آلودگی هوا، انتشار بخارات بنزین از جایگاه‌های سوخت است. این عامل، علاوه‌بر آلودگی محیط زیست و خطرات جبران ناپذیری که بر سلامت انسان‌ها و سایر جانداران دارد؛ موجب اتلاف سوخت و زیان اقتصادی نیز می‌شود. بر اساس محاسباتی که در سال ۱۴۰۰ انجام شده است، جلوگیری از اتلاف بنزین می‌تواند ۱۶,۶۷۹,۰۴۰ میلیون ریال در سال صرفه‌جویی اقتصادی برای کل کشور داشته باشد. این موضوع جدای از جلوگیری از خطرات مربوط به انتشار بخارات بنزین برای سلامت انسان‌ها و محیط زیست است.
طرح کهاب که اقدامات اجرایی آن از سال ۱۳۸۵ در ایران شروع شد، در راستای تصمیمات جهانی برای کنترل ضرر و زیان ناشی از انتشار بخارات بنزین بود. هم‌اکنون این طرح در بسیاری از جایگاه‌های سوخت سراسر کشور اجرا شده است و بر اساس آخرین اعلام، جایگاه‌های قدیمی تا پایان سال ۱۴۰۳ باید این طرح را اجرایی کرده باشند. شرکت کهاب گستران آیریک، اولین شرکت پیشرو در ارائه دستگاه بازیافت بخار بنزین در ایران است که توانسته پروژه‌های موفق بسیاری را در کمترین زمان و با کمترین هزینه به سرانجام برساند.
اما اجرای طرح کهاب چه مزیت‌های برای انسان‌ها، محیط زیست و حتی جایکاه‌داران کشور خواهد داشت؟ برای پاسخ به این سؤال، در ادامه این صفحه با ما همراه شوید.
مزایای اقتصادی برای کل کشور
یکی از مهم‌ترین فواید اجرای طرح کهاب، کاهش اتلاف سوخت و آلودگی هوا است. بر اساس مطالعات انجام شده، اجرای کامل این طرح می‌تواند ۱۶,۶۷۹,۰۴۰ میلیون ریال در سال برای اقتصاد ایران صرفه جویی کند. طبق گزارش دفتر مطالعات زیربنایی؛ هزینه تکمیل طرح کهاب در کل کشور ۲۶,۷۸۴,۰۰۰ میلیون ریال است. با مقایسه این دو عدد می‌توان گفت که طول دوره بازگشت سرمایه اجرای کامل طرح کهاب تنها یک سال و هفت ماه برآورد می‌شود.
در خصوص کلان شهر تهران؛ مزایای اقتصادی ناشی از کاهش آلودگی هوا بعلاوه مزایای اقتصادی مربوط به صرفه‌جویی در مصرف بنزین؛ طول دوره بازگشت سرمایه اجرای کامل طرح کهاب را به تنها ۴ ماه کاهش می‌دهد. از این رو می‌توان گفت که تکمیل طرح کهاب در سطح کشور کاملاً از منطق و توجیه اقتصادی برخوردار است و بازگشت سرمایه آن به سرعت اتفاق خواهد افتاد.
افزایش درآمد جایگاه از فروش بنزین بازیافت شده
یکی از مزایای مهم اجرای طرح کهاب برای جایگاه‌داران، افزایش درآمد از طریق بازیافت و بازگرداندن بخارات بنزین به چرخه سوخت‌رسانی است. در استیج سوم طرح کهاب، بخارات بنزین که در مرحله سوخت‌گیری توسط تجهیزات جمع‌آوری بخارات (استیج ۲) ضبط شده‌اند، به مایع تبدیل شده و مجدداً به مخازن ذخیره‌سازی جایگاه تزریق می‌شوند. این فرآیند نه‌تنها مانع از هدررفت بنزین به‌صورت بخار می‌شود، بلکه امکان فروش بنزین بازیافت‌شده را برای جایگاه‌داران فراهم می‌آورد.
دریافت کارمزد و امتیازات اختصاص داده شده به مجریان توسط شرکت ملی پخش
شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران برای تشویق جایگاه‌داران و پیمانکاران به اجرای طرح کهاب، مشوق‌ها و امتیازات ویژه‌ای در نظر گرفته است. این امتیازات شامل پرداخت کارمزد اضافه، اولویت در تخصیص سهمیه سوخت و دریافت تسهیلات مالی همچون وام‌های کم‌بهره برای نصب تجهیزات است.
شرکت ملی پخش همچنین از جایگاه‌های برتر با تبلیغات ویژه و اعتباربخشی حمایت کرده و در برخی موارد، هزینه‌های مربوط به تعمیر و نگهداری تجهیزات را پوشش می‌دهد. این اقدامات با هدف کاهش آلودگی هوا، افزایش بهره‌وری سوخت و بهبود عملکرد جایگاه‌ها انجام می‌شود.
کاهش بیماری هایی همچون سرطان
بَنزن یکی از خطرناک‌ترین آلاینده‌های هوا است که می‌تواند منجر به انواع سرطان خصوصا سرطان خون شود. بنزن به وفور در بخارات بنزین وجود دارد و تنها یکی از آلاینده‌های خطرناک موجود در این مواد است. مشکلات شدید تنفسی، سردرد، سرگیجه و بسیاری از بیماری‌های مرتبط با استنشاق ترکیبات آلی فرار (VOCs) با اجرای کامل طرح کهاب کمتر می‌شوند. خصوصا در میان افرادی که به طور مستمر در مجاورت این آلاینده‌ها قرار دارند.
کاهش خطر انفجار و آتش سوزی در جایگاه
بخارات بنزین که به‌طور طبیعی در فرآیند سوخت‌گیری آزاد می‌شوند، قابلیت اشتعال بسیار بالایی دارند. در صورت تجمع این بخارات در فضای بسته خطر وقوع انفجار و آتش‌سوزی به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد.
با استفاده از تجهیزات پیشرفته جمع‌آوری بخارات در مراحل مختلف طرح کهاب (به‌ویژه استیج‌های ۲ و ۳)، این بخارات به‌طور ایمن ضبط و به مخازن بازگردانده می‌شوند. این فرآیند از تجمع بخارات اشتعال‌زا در هوای جایگاه جلوگیری کرده و ایمنی کلی جایگاه را افزایش می‌دهد. علاوه بر کاهش خطرات مالی و جانی برای جایگاه‌داران و مراجعان، این اقدام باعث بهبود استانداردهای ایمنی در جایگاه‌های سوخت و کاهش خسارات ناشی از حوادث احتمالی می‌شود.
همخوانی با استانداردهای بین‌المللی
اجرای طرح کهاب گامی اساسی در راستای همخوانی با استانداردهای بین‌المللی زیست‌محیطی و ایمنی است. بسیاری از کشورها برای کاهش انتشار ترکیبات آلی فرار (VOCs) و آلودگی هوا، قوانینی سخت‌گیرانه وضع کرده‌اند که استفاده از سیستم‌های جمع‌آوری بخارات سوخت را اجباری می‌کند. اجرای این طرح در ایران نیز، با هدف کاهش آلودگی هوا، مدیریت پایدار منابع انرژی، و ارتقای ایمنی جایگاه‌های سوخت، همسو با الزامات بین‌المللی نظیر استانداردهای سازمان جهانی بهداشت (WHO) و پروتکل‌های زیست‌محیطی سازمان ملل است.
همخوانی با چنین استانداردهایی می‌تواند جایگاه‌های سوخت ایران را در مقایسه با نمونه‌های جهانی رقابتی‌تر کند و در صورت صادرات فرآورده‌های نفتی، احتمال پذیرش آنها در بازارهای بین‌المللی را افزایش دهد. این اقدام همچنین به بهبود تصویر جهانی ایران در زمینه پایبندی به مسئولیت‌های زیست‌محیطی کمک کرده و زمینه‌ساز دستیابی به اهداف توسعه پایدار می‌شود.
جامعه و محیط‌زیستی سالم‌تر
اجرای طرح کهاب و کاهش بخارات بنزین در هوای تنفسی ما، نه‌تنها به پیشگیری از بیماری‌های تنفسی، قلبی و سرطانکمک می‌کند، بلکه سلامت عمومی جامعه را در بلندمدت ارتقا می‌دهد و هزینه‌های درمان را کاهش خواهد داد.
از منظر زیست‌محیطی نیز، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و ترکیبات شیمیایی خطرناک، به حفظ تنوع زیستی، کاهش آسیب به اکوسیستم و بهبود وضعیت اقلیمی کمک می‌کند.
نتیجه‌گیری
طرح کهاب با هدف کاهش آلودگی هوا، جلوگیری از هدررفت سوخت و بهبود سلامت عمومی، نقش کلیدی در توسعه پایدار و مدیریت بهینه منابع انرژی ایفا می‌کند. این طرح با کاهش انتشار بخارات بنزین و ترکیبات خطرناک مانند بنزن، از بیماری‌های جدی همچون سرطان و مشکلات تنفسی پیشگیری می‌کند، همچنین با افزایش بهره‌وری اقتصادی از طریق صرفه‌جویی در مصرف بنزین و کاهش هزینه‌های درمان، مزایای گسترده‌ای برای کشور به همراه دارد. اجرای طرح کهاب منجر به بهبود ایمنی جایگاه‌های سوخت، کاهش خطرات انفجار و آتش‌سوزی و همخوانی با استانداردهای بین‌المللی در سطح کشور خواهد شد.
شرکت کهاب گستران آیریک به‌عنوان اولین شرکت پیشرو در ارائه تجهیزات بازیافت بخارات بنزین، نقش مهمی در تسریع اجرای این طرح داشته است. پروژه‌های موفق این شرکت نشان‌دهنده توانایی آن در تحقق اهداف زیست‌محیطی و اقتصادی طرح کهاب در کمترین زمان و با بهترین کیفیت است. در صورت تمایل برای اجرای طرح کهاب و استفاده از دستگاه‌های تولیدی شرکت کهاب گستران، با کارشناسان فروش ما تماس گرفته و مشاوره رایگان دریافت کنید.